ده عامل ایجاد کننده محبت در احادیث اهل بیت (علیهم السلام)

چکیده: محبت، استحکام بخش روابط میان انسان هاست که می تواند به گونه های مختلف خود را نشان دهد. در این نوشتار با مراجعه به روایات اهل بیت (علیهم السلام) ده عامل ایجاد کننده محبت بیان شده است. با ما همراه باشید. 

تعداد کلمات 928 / تخمین زمان مطالعه 11 دقیقه

در روایاتی که از اهل بیت (علیهم السلام) بیان شده است، عوامل ایجاد کننده محبت را این موارد برشمرده اند:

«من احب لله و ابغض لله و اعطى لله فهو ممن کمل ایمانه.»
امام صادق (علیه السلام) فرمود: هرکس به خاطر خدا دوست بدارد و به خاطر خدا دشمن بدارد و به خاطر خدا عطا کند، از کسانى است که ایمانش کامل شده است.[1]
امام باقر (علیه السلام) فرمود: اگر خواستى بدانى در تو خیرى هست، به دلت نگاه کن، اگر اهل طاعت خدا، فرمانبرداران را دوست دارد و از اهل معصیت خدا بدش مى آید، در تو خیرى هست و خداوند تو را دوست دارد؛ و اگر از اهل اطاعت بدش مى آید و از اهل معصیت خوشنود است، در تو خیرى نیست و خداوند از تو ناخشنود است و (بدان) که هر کسى با دوست خود خواهد بود.[2] (یعنى در قیامت دوست با دوست است).
و فرمود: هر کس که معیار محبت و دشمنى او دین نباشد دین ندارد.[3]
آرى اگر کسى شوهر و یا همسر مؤ من و با تقوائى دارد، که خداوند او را دوست مى دارد، باید همسر خود را دوست بدارد، زیرا ایمان براى مؤمن برترین فضیلت است و هرگز نمى تواند هیچ فضیلتى جانشین ایمان گردد.

«بالتودد تتاکد المحبة»؛ با دوستى، محبت محکم مى شود،[4] یعنى براى پیدا کردن دوست و دوست کردن همسر و دیگران از خودتان شروع کنید، سعى کنید دوستى کنید تا او هم با شما دوست شود.

امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر که در نماز، دل به خدا دهد، خداوند روبه او کند، دلهاى مؤمنین را هم به دوستى با او مى گرداند، بعد از آنکه خدا او را دوست مى دارد.[5]

«بالاحسان تملک القلواب.»
حضرت على (علیه السلام) فرمود: با احسان و خدمت، دلها را مى شود مالک شد و در حدیث دیگرى فرمود: با احسان و نیکى مى شود افراد را خرید و بنده کرد.[6] آرى فطرت و سرشت انسان به گونه اى است که وقتى به او احسان شود، مجذوب مى شود و انس مى گیرد.

پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: سوگند به آنکه جانم به دست اوست، به بهشت وارد نمى شوید تا ایمان بیاورید؛ و ایمان نمى آورید تا با یکدیگر دوست باشید، آیا نمى خواهید شما را به کارى راهنمائى کنم که اگر انجام دهید، با هم دوست شوید؟ (براى ایجاد محبت) به یکدیگر آشکارا سلام کنید.[7]
و حضرت على (علیه السلام) فرمود: زبانت را به سخن ملایم و سلام کردن عادت بده تا دوستانت زیاد شوند و دشمنانت اندک گردد.[8]

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمود: مرد وقتى به زنش بگوید دوستت دارم، این سخن هرگز از دل او بیرون نمى رود.[9]
مردى به امام باقر (علیه السلام) عرض کرد: من فلانى را دوست دارم، حضرت فرمود: او را از این دوستى آگاه کن، که براى دوام مؤ ثرتر و در الفت بهتر است.[10]

«حسن البشر اول العطاء و اسهل السخاء»؛ حضرت على (علیه السلام) مى فرماید: رخسار نیکو اولین هدیه و راحت ترین بخشش است و فرمود: صورت گشاده و باز تو اول نیکى تو است و دلالت بر بزرگوارى تو مى کند[11] و فرمود: صورت باز آتش دشمنى را خاموش مى کند و فرمود: صورت باز و گشاده ریسمان محبت است و فرمود: کار نیک و صورت باز، محبت مى آورد و انسان را به بهشت مى رساند.[12]
و فرمود: صورت گشاده، روش هر آزاده است.[13]

حضرت على (علیه السلام) فرمود: روى باز و گشاده و بخشش و نیکى و خوش آمد گفتن، موجب دوستى مردم است.[14]

«تصافحوا فان المصافحة تزید فى المودة»؛ پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمود: به یکدیگر دست بدهید که محبت را زیاد مى کند.[15]
حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: به یکدیگر دست بدهید که کینه را از بین مى برد.[16]

«تهادوا تحابوا»
امام صادق (علیه السلام) فرمود: به یکدیگر هدیه دهید تا دوست هم باشید، چرا که هدیه کینه را از بین مى برد.[17]
و حضرت على (علیه السلام) فرمود: هدیه محبت مى آورد و فرمود: هیچ چیز مثل هدیه، فرمانروا را ملایم و خشم را بیرون و رانده شده را متمایل و کارهاى سخت را آسان و بدیها را دور، نمى کند.[18]
نکته مهم در هدیه و اهمیت آن به اظهار محبت و دوستى است، نه ارزش مادى آن، بنابراین در هدیه توقعات را کنار بگذارید و ارزش واقعى آن را در نظر بگیرید تا دوستان شما و خود شما بتوانید همواره به یکدیگر هدیه اى هر چند اندک به نشان دوستى تقدیم کنید، متاءسفانه این ابراز دوستى، در نزد بعضى به خاطر توقعات نابجا تبدیل به وسیله کدورت مى شود و بجاى تشکر و دریافت پیام هدیه، بخاطر مسائل مادى از یکدیگر دلخور مى شوند.